Không có câu hỏi nào yêu cầu thí sinh học thuộc, tất cả đều "mở" và gắn với các vấn đề nóng hổi của xã hội khiến đề thi môn Ngữ văn tuyển sinh lớp 10 tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu được đưa ra tranh luận khắp nơi.

Ngày 25/6, gần 12.000 học sinh tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tham gia kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10. Đề thi môn Văn (120 phút) sau đó đã được bàn luận sôi nổi khi có những câu hỏi mở gắn với sự kiện thời sự và mang ý nghĩa sâu sắc.

Cụ thể, đề thi đã trích dẫn một đoạn lời của vua Lê Thánh Tông (1442-1497) được chép trong Đại Việt sử ký toàn thư: "Một thước núi, một tấc sông của ta, lẽ nào lại tự tiện vứt bỏ đi được. Ngươi phải kiên quyết tranh biện, chớ cho họ lấn dần. Nếu họ không nghe, còn có thể sai sứ sang phương Bắc bày tỏ rõ điều ngay lẽ gian. Nếu ngươi dám đem một thước, một tấc đất của Thái tổ làm mồi cho giặc thì tội phải tru di", từ đó yêu cầu học sinh viết một đoạn văn trình bày quan điểm về chủ quyền đất nước bắt đầu bằng Hoàng Sa, Trường Sa.

Ba câu hỏi còn lại cũng là những câu hỏi mở yêu cầu học sinh phải có tính sáng tạo, thể hiện quan điểm trước một vấn đề nóng hổi trong cuộc sống. Đó là cảnh báo về tình trạng nói dối ở học sinh, sinh viên hiện nay; cảnh báo ý thức của người tham gia giao thông; về lối sống vô cảm hay nêu mong ước của người cha đối với con qua đoạn trích trong bài thơ "Nói với con của nhà thơ Y Phương: "Sống trên đá không chê đá gập ghềnh/ Sống trong thung lũng không chê thung lũng nghèo đói/ Sống như sông như suối/ Lên thác xuống ghềnh/ Không lo cực nhọc..."

Khi môn thi kết thúc, bên ngoài các hội đồng thi lập tức nổ ra những cuộc tranh luận gay gắt. Trong khi một số học sinh, phụ huynh bày tỏ sự bất ngờ và kêu khó thì rất nhiều người khác lại đánh giá đề quá hay, học sinh làm bài tốt. 

Phụ huynh Nguyễn Thị Lan (có con học Trường THCS Kim Đồng) cho biết: "Con tôi về kể cháu làm được bài. Các câu cảnh báo vấn đề thực tế của xã hội cháu có theo dõi qua thời sự nên nắm được".

Cô Nguyễn Thị Phương, giáo viên dạy văn, Hiệu trưởng Trường THCS Vũng Tàu (TP Vũng Tàu) nhận xét, đề thi môn ngữ văn năm nay hay và khá khó, buộc học sinh phải tư duy. Đề thi có cấu trúc gồm bốn câu. Khác với những năm trước, câu 1, 2 thường là câu dễ lấy điểm và kiểm tra kiến thức học thuộc lòng của học sinh thì năm nay Sở đã chọn cách ra đề buộc học sinh phải tư duy, đọc đề kỹ và viết chuẩn, ngắn gọn thì mới có thể có được trọn vẹn 2 điểm cho hai câu.

"Cách dạy văn bây giờ từ tiểu học trở đi hầu như đều làm theo văn mẫu. Tôi đã đi chấm thi và gặp nhiều trường hợp có những sai sót rất đáng báo động khi làm theo văn mẫu mà các em không hiểu thực chất vấn đề. Hy vọng từ những năm học tiếp theo, giáo viên sẽ chú trọng hơn để không còn tình trạng học tủ, ôn trọng tâm, dạy làm theo văn mẫu nữa", cô Phương chia sẻ.

Ông Nguyễn Thanh Giang, Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, cho biết: Mục tiêu ra đề thi môn văn năm nay là hạn chế học sinh học thuộc lòng máy móc, đánh bại thói quen không tốt của cả thầy và trò trong thi môn ngữ văn là làm văn theo bài văn mẫu.

"Chúng tôi không muốn đề thi chỉ đơn giản là phân tích một bài văn, một khổ thơ, là kiểm tra kiến thức của các em mà mong các em phải vận dụng được kiến thức đã học vào xử lý tình huống thực tế trong cuộc sống hằng ngày", ông Giang nhấn mạnh.

Người đứng đầu Sở Giáo dục tỉnh cho hay, ba tình huống cảnh báo đều là những vấn đề rất thực tế, nóng và nhạy cảm hiện nay. Đặc biệt, khi nói về sự vô cảm, đề đã dùng hình ảnh để minh họa thay cho lời diễn giải. Nhiều học sinh đi ngoài đường thấy cảnh đánh nhau, uy hiếp người yếu thế hơn nhưng không dám bênh vực, bỏ qua. Đó là biểu hiện của sự vô cảm.

"Chúng tôi muốn giáo dục, cung cấp cho học sinh không những có được kiến thức về văn chương mà mục tiêu dạy văn là dạy người, dạy cho học sinh phân biệt cái đúng, cái sai, phê phán thói hư tật xấu trong xã hội. Đề thi lần này có thể có nhiều em điểm không cao vì học lệch tủ nhưng chúng tôi cũng chấp nhận. Thông qua một kỳ thi nhưng mục tiêu của chúng tôi là thực hiện đổi mới trong dạy văn, học văn cho thời gian sắp tới", ông Giang nói.

Theo Pháp luật TP HCM