Theo báo cáo của ông Nguyễn Thanh Tâm - Giám đốc Trung tâm hỗ trợ phát triển GD hòa nhập cho người khuyết tật thuộc Sở GD&ĐT TP HCM, hầu hết ở trường TH nào cũng có hiện tượng các cháu “học hoài không được”. Tại một số trường tỷ lệ đó có khi lên đến 10%. 

Sinh năm 2005, Trịnh Phước Th. vẫn còn ở lại học lớp 1 Trường TH Doi Lầu. Nguyên nhân mà em phải học 2 năm 1 lớp là do không đọc được các bài tập đọc và khó khăn khi viết chính tả.  Các thao tác đơn giản trong cuộc sống đối với em là một bài toán khó. Biết phân biệt tay phải tay trái của mình nhưng Th. lại không biết phân biệt phía bên phải và bên trái của ông bà và cha mẹ.

Đó cũng là tình trạng của em Phạm Văn Ph. hiện đang theo học lớp 1 Trường TH Bình Thạnh, Cần Giờ. Dù đã 7 tuổi nhưng Ph. chưa phân biệt nổi các bộ phận trên cơ thể như tay chân mắt mũi. Chưa bao giờ bé kể lại được một câu chuyện cổ tích trọn vẹn dù được nghe cô giáo nhiều lần. So với bạn bè cùng độ tuổi, vốn từ và tư duy ngôn ngữ của bé yếu hơn rất nhiều. 

Sinh năm 2006, Nguyễn Thanh Tr. vẫn còn phải học lại lớp 1 thêm một năm nữa trong Trường TH An Thới Đông, huyện Cần Giờ mặc dù năm nay em đã lên 7. Dù em biết so sánh giữa các vật cũng giống như các bạn cùng lứa nhưng lại không phân biệt được khái niệm cụ thể. Thanh Tr.  biết cái bàn khác cái ghế nhưng không biết chúng khác nhau chỗ nào.

Trong lúc các bạn chung lớp có thể gọi tên được các loại hình tròn, hình tam giác thì bé không nhớ nổi. Khi học toán, Tr. biết đếm các con số nhưng luôn lắc đầu trước những phép tính nhẩm. Rõ ràng so với lứa tuổi, Tr. là đứa trẻ chậm phát triển và khó học hơn. 

Theo ông Nguyễn Thanh Tâm thì: “Đây là những đứa trẻ khó khăn trong học tập hay còn gọi là trẻ khó học”. Điều đáng nói là nhìn bề ngoài những đứa trẻ này phát triển rất bình thường không có gì đặc biệt cả. Tuy nhiên sau một thời gian trở thành học sinh lớp 1 thì các bé đã “lộ” ra hết “sở đoản” của mình trong chuyện tiếp thu bài vở. 

Đây chỉ là số ít trong hàng trăm trẻ khác ở huyện Cần Giờ và TP HCM đang mắc phải triệu chứng “học hoài vẫn dở”. Theo đánh giá của Trung tâm hỗ trợ phát triển GD, phát triển cho người hòa nhập, có nhiều nguyên nhân làm cho trẻ có triệu chứng rối loạn chuyên biệt học tập. 

 

  

Chứng khó đọc bắt nguồn từ dị tật thiếu khả năng đọc và viết mặc dù đứa trẻ đã đủ trí thông minh và hiểu biết như Trịnh Phước Th. Khi trẻ bị chứng khó đọc thường dẫn đến một số chứng tật khác như không có khả năng viết và tính toán số. Vừa đọc với tốc độ chậm trẻ còn đọc không chính xác kém lưu loát và đọc mà không hiểu được ý nghĩa của câu và đoạn văn. 

Nhưng đây cũng chưa phải là nguyên nhân duy nhất vì trong các trường hợp trẻ khó học phần lớn các em có môi trường sống không được may mắn. Một số em gia đình nghèo, cha mẹ ít quan tâm đến con cái vì lo bươn chải cuộc sống. Có em phải sống với ông bà vì cha mẹ ly hôn nên thiếu tình yêu thương chăm sóc đầy đủ. 

Lại có trẻ dù đủ cha đủ mẹ nhưng do cách giáo dục của các bậc phụ huynh không đến nơi đến chốn nên đã vô tình làm mất dần khả năng phát triển trí tuệ của trẻ. Không ít phụ huynh hoảng hốt đưa ngay đến bệnh viện và nhờ bác sĩ kê thuốc chữa khỏi bệnh cho con mình khi được cô giáo và nhà trường thông báo trẻ mắc bệnh chậm học mà không biết rằng giáo dục và quan tâm trẻ đúng cách là phương thuốc hữu hiệu nhất. Gặp trường hợp như thế này không bao giờ GV thoái thác trách nhiệm cho PH mà phải chung tay vào rèn cặp và uốn nắn trẻ định hình lại khả năng tiếp thu và nhận biết để theo kịp bạn bè. 

Tuy nhiên trên thực tế hiện nay về phía đội ngũ GV vẫn còn lúng túng trong cách dạy trẻ khó học do thiếu chuyên môn nghiệp vụ. Có những trẻ học 2, 3 năm một lớp do kỹ năng về Tiếng Việt, Tập đọc không có nhưng nguyên nhân từ đâu thì không rõ ràng.

Vất vả hơn có trẻ chậm nhớ nhưng lại mau quên, sau một thời gian nghỉ hè là “tuột” hết cả kiến thức đã học từ lớp trước. Thiệt thòi phần lớn không chỉ ở gia đình cha mẹ mà ngay ở chính tương lai phía trước của các bé. Với việc làm nhân đạo và có tính xã hội, được sự chỉ đạo của Sở GD&ĐT TPHCM Trung tâm hỗ trợ phát triển GD hòa nhập cho người khuyết tật đã đưa ra dự án mới về đánh giá tình hình và hỗ trợ cho GD trẻ khó học nhất là các huyện ngoại thành mà trước mắt là Cần Giờ sau đó đến huyện Củ Chi, Bình Chánh.

Ông Tâm kiến nghị, ở góc độ nhà trường, các trường TH phải có những đánh giá ban đầu về tổng hợp số lượng và tình trạng của trẻ khó học qua danh sách chính xác nhất. Sau đó để xử lý tốt thông tin các cán bộ trung tâm phải kiểm tra và đánh giá bằng bộ công cụ tiên tiến hiện đại nhằm đưa ra kết luận trẻ ở loại nào (khó đọc, khó nghe, khó học toán..).

Có như vậy GV mới có cơ sở để điều chỉnh bài dạy biết quan tâm đặc biệt với những HS khó học thông qua trò chơi luyện trí nhớ, cùng bé vẽ tranh, xếp đồ chơi. Các bậc cha mẹ phụ huynh phải dành nhiều thời gian cho những đứa con chịu quá nhiều thiệt thòi để trò chuyện, lắng nghe điều trẻ muốn nói.

Có như vậy mới tạo ra được một môi trường an toàn và lành mạnh để có được những mầm non tương lai khỏe mạnh đừng để những đứa trẻ phải chịu quá nhiều thiệt thòi về sự phát triển thể chất và trí tuệ.