Theo
chân một số người quen đi "tìm" (nghe cho oai chứ thực chất là đi
chuộc) bằng tốt nghiệp ở một số tiệm cầm đồ tại Hà Nội, chúng tôi thật
sự choáng.
"Ký gửi" chữ lấy tiền "xài chơi"
 |
| Các loại bằng tốt nghiệp từ trung học, cao đẳng đến đại học đều có mặt ở tiệm cầm đồ. |
Nguyễn
Thành Đông, con chị Hoài (ở Lý Thường Kiệt, Hoàn Kiếm, Hà Nội), vừa đi
du học Trung Quốc về được 6 tháng. Lúc Đông về nước, chị Hoài khoe:
"Thằng bé được bằng khá cô à! Lúc cháu đi đau đớn quá, khi về, được thế
này, anh chị cũng mát mặt". Chẳng là Đông bị nghiện ma túy.
Biết
bố mẹ có nhiều tiền, Đông "phá" như thể không có cuộc đời thứ 2. "Phá"
để cho mình quyền được hưởng thụ và để bao bạn bè. Đông được gửi sang
Trung Quốc cai nghiện với giá 2.000 USD/tháng. Sau 1 năm, Đông về nước,
thấy con cắt cơn với ma túy nhưng lại nghiện chơi bời.
Anh
chị Hoài chấp nhận bỏ ra khoản tiền kha khá, thuê hẳn một tay anh chị
và nhà riêng cho con du học (có nghĩa là phải nuôi 2 suất du học) ở Nam
Ninh, Trung Quốc.
Chẳng
hiểu, học được mấy chữ, cái bằng kia là kiến thức thật hay kiến thức
giả, về nước, bố mẹ xin cho đi làm ở doanh nghiệp nào, Đông cũng chê là
kém chuyên nghiệp, người quản lý thiếu trình độ chuyên môn về kinh tế,
quản lý theo lối mòn, kiểu gia đình trị... Cứ thế, Đông chẳng chịu đi
làm ở đâu mà ngày ngày lại rong chơi với đám thiếu gia Hà thành.
Đông
tỉnh bơ khi nói lý do "ký gửi" bằng tốt nghiệp đại học: "Bố mẹ không
chuyển tiền vào tài khoản, không cho tiền, không có tiền tiêu thì phải
thế. "Đen" quá, họ chỉ đưa 5 củ (tức 50 triệu đồng) thôi. Nếu bố mẹ đưa
giấy tờ xe ô tô đầy đủ, cho nó "đi ở", được hẳn vài chục củ, sướng hơn
nhiều".
Chị
Hoài nước mắt lưng tròng, không ngờ, sau mấy tháng con về nước lại ra
thế này. Chị thất vọng nhưng vẫn cố gạt nước mắt, cầm tiền và rủ chúng
tôi đi chuộc bằng về cho con. Ra đến tiệm cầm đồ T.V trên phố Đặng Dung
(Ba Đình, Hà Nội), chúng tôi mới biết, ở đây, có rất nhiều bằng tốt
nghiệp được làm "con tin" cho các thiếu gia nhà giàu. Đáng chú ý nhất là
tấm bằng thạc sỹ, học ở Trung Quốc.
Chủ
tiệm H.Đ, mặt lạnh như tiền, nói: "Con chị cầm thế là ít đấy. Đầy đứa
cầm cả 100 triệu! Thằng Thắng ở Từ Liêm, cầm bằng thạc sỹ 200 triệu, đã
20 ngày rồi, không đến chuộc, chỉ trả lãi. Nó định cầm xe ô tô nhưng lại
thôi vì sợ cầm xe ô tô, bố mẹ không chuộc cho, cầm bằng thì bắt buộc
phải chuộc". Chị Hoài hỏi: "Cầm như thế, không sợ bị bọn trẻ bỏ bằng,
mất tiền à?".
Chủ
H.Đ nhếch mép: "Chúng nó bỏ nhưng bố mẹ chúng nó đến chuộc. Chị chẳng
đến chuộc cho con là gì. Các chị thiếu gì tiền, chỉ cần cái bằng để sĩ
diện với thiên hạ thôi". Chủ tiệm H.Đ nói đúng tim đen của nhà giàu làm
chị Hoài mặt tím đi vì ngượng.
Lý do không tưởng
Sơn
"trắng", một cái tên anh chị nổi tiếng ở Hà thành, cho đàn em dẫn chúng
tôi "lướt" nhanh một số tiệm cầm đồ khác, có nhiều khách "ký gửi" bằng
tốt nghiệp đại học, cao đẳng để "mục sở thị". Chúng tôi được biết, ngoài
lý do "ký gửi" bằng tốt nghiệp để lấy tiền tiêu xài thì có những lý do,
quả là không thể tưởng. Tại tiệm cầm đồ trên đường Giải Phóng (Hoàng
Mai, Hà Nội), một thanh niên, khuôn mặt khá khôi ngô, nhìn trước, ngó
sau, rụt rè nói với chủ tiệm T.: "Anh cho em cầm tấm bằng này".
Sau
khi xem bằng, lại biết chủ nhân của tấm bằng đại học Xây dựng danh giá
này người ngoại tỉnh, chủ T. im lặng rồi phát giá: "5 triệu, lãi
10.000đồng/triệu/ngày. 10 hôm sau phải cả gốc lẫn lãi, nếu không mất
bằng."
Chủ
nhân chiếc bằng phân trần: "Anh cho em thêm vài triệu nữa, em cần tiền
nộp viện phí cho người thân. Vài hôm nữa, ở quê thu xếp được, em trả anh
ngay, chắc không đến 10 ngày". Nhìn rất lâu, chủ tiệm T. đồng ý xuất
tiền. "Cậu ta còn phải đi xin việc mà" - T. phân trần cho hành động
"nghĩa hiệp" của mình.
Theo
đàn em của Sơn "trắng" thì các tiệm cầm đồ, cầm bằng đại học có địa chỉ
ngoại tỉnh chỉ 2 - 3 triệu đồng, cùng lắm là 4 triệu. T. cho cầm đến 10
triệu là "quá thoáng" và có gì đấy "tình người" lắm rồi đấy. Tiệm cầm
đồ của ông chủ P. (ở Đại Cổ Việt, Hà Nội) thì phần lớn cầm bằng cho sinh
viên mới ra trường. Theo ông chủ P., tiệm này cầm không quá 2 triệu
đồng, dù là bất cứ lý do gì. Thế nhưng, tiệm lúc nào cũng đông khách.
Ông
P. cho biết: Phần lớn là sinh viên vừa ra trường, chưa có việc làm, lại
phải tự mưu sinh ở thủ đô. Họ cầm để lấy số tiền làm kinh phí đi xin
việc hoặc trang trải cho những ngày đầu đi làm, chưa được nhận lương.
Trước khi mang đi cầm, họ cũng photo công chứng nhiều bản, giữ lại để
phòng khi chưa lấy được bằng chính ra còn có bản photo để sử dụng.
Đàn
em của Sơn "trắng" dẫn chúng tôi đến mấy tiệm cầm đồ cạnh các trường
đại học, trung học để chứng kiến một dịch vụ khác, đó là "ký gửi" bằng
tốt nghiệp THPT. Tại tiệm H. trên đường Nguyễn Phong Sắc kéo dài (quận
Cầu Giấy, Hà Nội), có hai cô cậu mặt non choẹt, rất tự tin, đưa tấm bằng
THPT, hỏi chủ tiệm: "Cái này chú cầm được bao nhiêu?". Nhìn ngó một
lúc, chủ tiệm H. phát giá: "8 lít (tức 800.000 đồng), 5 ngày".
"Sao
ít thế, chúng cháu cần 1, 5 triệu đồng cơ, chú cầm đi, lãi cao chút
cũng được?" - hai cô cậu năn nỉ. Chủ tiệm H. lắc đầu: "Không được, đáng
ra chỉ 6 lít thôi. Không đồng ý thì đi hàng khác". Theo chủ tiệm H., cầm
bằng tốt nghiệp phổ thông chỉ cần ít vốn nhưng vẫn thu lãi cao và đảm
bảo sự an toàn của "đồng vốn". Nhiều cô cậu choai choai chỉ cầm 2 - 3
ngày là có tiền trả ngay.
Ông
chủ H., chốt một câu lạnh người: "Chúng nó thiếu tiền đi nhà nghỉ hoặc
đi giải quyết hậu quả nên cầm vài hôm. Sau đó, chúng "xoay" của bố mẹ
được ngay ấy mà. Chưa thấy đứa nào bỏ bằng vì mấy lít cả".
Thẻ sinh viên cũng thế chấp
Đàn
em của Sơn đưa chúng tôi đi từ ngạc nhiên này đến bất ngờ khác khi bật
mí, sinh viên lực lượng vũ trang thế chấp thẻ sinh viên lấy tiền trả nợ
chủ đề, chủ bóng (tức cá độ bóng đá) là chuyện ngày thường ở huyện. Thâm
nhập giới này, mới là "hàng khủng". Lời bật mí làm nhiều người tò mò.
Đàn
em của Sơn phân tích: "Chị à, sinh viên các trường này toàn con VIP,
VIP nào cũng giàu có cả, họ chỉ mong muốn cho con vào đó học để lấy
tiếng thôi. Nhiều VIP "chạy" cho con vào trường vài trăm triệu không thể
chịu mang tiếng con bị đuổi học vì nợ nần. Vậy thì nhục lắm. Họ có thể
mang cả xe tải tiền đến cổng trường, đến chủ tiệm cầm đồ chuộc lại thẻ
sinh viên cho con bất kỳ lúc nào".
Qua
tìm hiểu, chúng tôi được biết, đàn em của Sơn "trắng" nói đúng. Thế
giới thế chấp thẻ sinh viên lực lượng vũ trang lắm hình, nhiều vẻ vô
cùng. Song, phần lớn những sinh viên "ký gửi" thẻ đó đều rơi vào "hoàn
cảnh khó khăn" đến độ buộc phải lựa chọn thế này, hoặc thế kia. Tất
nhiên, lỗi đầu tiên là do họ, họ sa vào chơi bời, cờ bạc... Một sinh
viên tên A., vừa ra trường kể: "Sinh viên, đứa nào chẳng thiếu tiền
tiêu.
Em
cũng "ký gửi" thẻ 2 lần. 5 năm mà "ký gửi" có 2 lần là quá "ổn" đấy. Có
đứa, bố mẹ vừa chuộc cho tháng này, tháng sau lại "ký" luôn. Nhà trường
nuôi ăn, bố mẹ cho tiền tiêu, tiền học bổng... nhiều so với những sinh
viên tiết kiệm nhưng ít với sinh viên biết tiêu. Thả 1 con lô 200 điểm
đã mất toi gần 5lít/ngày rồi... Bố mẹ cho không đủ tiêu, chơi thì phải
thế chấp thẻ".
"Ký
gửi" bằng tốt nghiệp, thẻ sinh viên... tức là thế chấp chữ nghĩa, tri
thức chúng ta học được, lấy tiền, dùng vào mục đích gì đều không thể
chấp nhận được. Muôn nẻo đường đời, thì có muôn cách để chúng ta giải
quyết khó khăn về tài chính nên việc thế chấp công sức học tập, chữ
nghĩa, tri thức của chính mình để lấy tiền cần bị trừng phạt nghiêm
khắc. Những người làm cha, làm mẹ, đừng vì sĩ diện của bản thân mà tiếp
tay cho con mình thành những con nợ.